- 2 -
1249 (20. kwietnia) Miśnia
BolesławBolesław II. Rogatka, także Łysy i Cudaczny, książę krakowski w r. 1241, w l. 1241 – 1247 południowo – zachodniej Wielkopolski, książę śląski w l. 1241 – 1248, legnicko – głogowski w l. 1248 – 1249/51 książę Śląska i Polski dokumentuje pewien układ zawarty z magdeburskim arcybiskupem WilbrandemStanowisko to piastował w l. 1235 – 1254 odnośnie podziału Ziemi Lubuskiej.
— In nomine sancte et individue trinitatis. Nos Bolezlaus dei gracia dux Slesie et Polonie omnibus imperpetuum factorum nostrorum ordinem et processum presentibus et futuris insinuare volentes ipsum committimus testimonio scripturarum, ut lecte dubios expediant et errare non sinant. Sane recognoscimus et tenore presencium protestamur, quod venerabilis in Christo pater et dominus noster Wilbrandus archiepiscopus MagdeburgensisMagdeburg et ecclesia sua nobiscum et cum heredibus nostris fidei puritatem perpetueque pacis servare vinculum proponentes sibi et ecclesie sue unum de castris LubusNiem.: Lebus, pol.: Lubusz, m. na lewym brzegu rzeki Odry, inferius videlicet et finale, medietatem medii necnon medietatem civitatis et districtns tocius tantum pertinentis ad castrum ex utraque parte OdereRzeka Odra fluminis cessimus per medium equa lanceW równych częściach, od: lanx, szala u wagi, aliud autem finale superius et medietatem medii nobis et nostris heredibus reservantes, que in feodo tenebimus de manibus suis et successorom suorum. Ius etiam quod habuimus in patronatu episcopatus prepositure et officio castellanie nobis sicut hactenus salvum erit, tenebimus tamen in feodo hec ab ipso cum supanis et attinentiis quibuscunqne. Dominus eciam episcopus prepositus et clerus omnis in castro libertatem omnimodam retinebunt quam hactenus habuerunt. Castrenses nostri quos Lubus habebimus domino archiepiscopo iurabunt, quod partes suos in castris civitate et terra defendant contra quemlibet invasorem, sicut defendere nostras tenentur, et idem nobis facient domini archiepiscopi castrenses, et neque dominus archiepiscopus neque nos castrensem aliquem in castris istis locabimus qui sit adyersarius ipsius vel noster. Et partes nostras quas in castro civitate et districtu habemus nobis vel heredibus nostris aliquo distractionis vel alienationis tytulo alienare vel obligare principi vel cuiquam non licebit, sed nos nostras nobis retinebimus et Magdeburgensis ecclesia suas sibi perpetuo conservabit. Preterea neuter nostrum sine consensu alterius in ista nec in altera parte fluminis Odere in districtu Lubucensi aliquam municionem edificabit nec edificari permittet. Insuper supani et omnes proprietatem in terra Lubus habentes ius aliud non habebunt quam quod ad hec tempera habuerunt, sive in nostram sive domini archiepiscopi partem cedant. Iurabunt eciam castrenses, quod cum decedere contigerit archiepiscopum vel aliquem successorum suorum, quod castra ilia nemini presentabunt, nisi successor eius transmittat nobis vel heredibus nostris litteras protestacionis, quod observet ea que in hoc compositionis et concordie privilegio continentur. Quod si nullis legittimis impedimentis detentus a die sue consecracionis ad annum neglexerit adimplere, castrenses ilia castra nobis presentare debebunt, quousque archiepiscopus faciat quod est dictum. Eo autem facto nos restituemus archiepiscopo castra sua dolo quolibet pretermisso. Nos eciam si a die eonsecracionis archiepiscopi bona nostra iure feodi non recipiemus infra annum, sine periculo bonorum nostrorum manebimus, donec archiepiscopus quatuordecim diebus nobis pronuntiet, quod velit Lubus vel in districtum Lubucensem venire. Qui si venerit et nos octo diebus continuis exspectaverit et nos in terra nostra existentes impedimento legittimo non retenti non receperimus bona nostra, extunc bona vacabunt que de manu archiepiscopi deberemus habere. Quod autem nos hiis predictis dominum archiepiscopum et suam eeclesiam honoramus, est causa videlicet, quod ipse et sui successores nos et nostros heredes contra omnes qui nos absque causa legittima volunt opprimere vel offendere debent iuvare prout possunt melius cum effectu, si nobis non possunt iusticiam vel graciam obtinere. Si eciam in prosecucione iniuriarum nostrarum cum nostris et suis adversariis contingeret nos bellare, debemus secundum consilia duorum hominum suorum et duorum nostrorum taliter disponere rebus nostris ad bellum, quod adversariis resistere valeremus. Nos eciam dominum archiepiscopum in similibus iuvare tenemur, et de propriis bonis iuvabit alium unusquisque. Si nos sine legittimis heredibus decesserimus, dominus archiepiscopus et sui successores fratribus nostris in feodo bona nostra concedent, si ea infra tempus legittimum duxerint requirenda. Ad hec si nos contra ea que scripta sunt in hoc privilegio veniremus, castrenses nostri medio tempore nullum nobis obsequium prestare deberent et in castris ipsis nullam nobis permittere potestatem, donec emendaretur secundum iustitiam vel amicitiam quod contra privilegium factum esset, et in archiepiscopo sicut in nobis servari debebit. Qui autem contra privilegium non venerit, obsequium habebit de suis castrensibus et potestatem castrorum suorum. Si intra castrenses fuerit orta discordia, de illa iudicabit index communis, qui de consensu constitutus fuerit
utriusque. Si index communis discordiam illam iudicare vel sopire non potest, illius dominus qui excessit et qui causa est discordie debet iudicem iuvare, quod possit. Ceterum nec archiepiscopus nec aliquis successorum suorum citra limites terre Lubus usque in contigwa Polonica terminos suos protendent sine consensu nostro et heredum nostrorum. Hii autem sunt termini castri Lubus versus Poloniam. Ex ilia parte Odere a flumine quod vocatur NothesRzeka Noteć; podówczas Wartę od połączenia się z Notecią, zwano Noteć incipiunt in prato quod vocatur GubaŁąka nad Notecią et procedunt in RudnaRudno w pow. Nowa Sól et RogiRogi w pow. Sulęcin et usque ad lacum WandrineJezioro Wędrzyńskie nieopodal Sulęcina et usque SlaviceJezioro w Sławie Śląskiej et usque PresliceJezioro w Prześlicach w pow. Sulęcin, quod est inter Magnam villam et MolossonMiejscowości niezidentyfikowane. Item usque PozirzadloPoźrzadło w pow. Świebodzin, post hec ubi Schuga Pilscha intrat magnam PilschamNazwy miejscowe niezidentyfikowane, wymienione w: Wilhelm Bogusławski, Dzieje Słowiańszczyzny północno – zachodniej aż do wynarodowienia Słowian Zaodrzańskich. t. IV., Poznań 1900, str. 95 i 97, jako rzeki: Pilcza Wielka (rz. Graniczna Polski) oraz Pilcza Sucha, dopływ Pilczy Wielkiej. Item usque SirzeMiejscowość niezidentyfikowana et usque RampiceRąpice w pow. Słubice. Ex ista parte Odere incipiunt in KonothopeKonotop w pow. Nowa Sól usque ad lacum altiorem TrebuleTrzebule w pow. Krosno Odrzańskie et per viam que ducit de GubynGuben (D) / Gubin (PL) usque LypaMiejscowość niezidentyfikowana. Dehinc ad PowodeicersMiejscowość niezidentyfikowana, post hec inter CorasnoKaras, Karras, dziś część m. Friedland (Dolne Łużyce) et SplaweMiejscowość niezidentyfikowana, delude ubique in Osdra, de Osdra SpreuaRzeka Spree / Szprewa fluvius per medium usque in PrelaukiMiejscowość niezidentyfikowana. Item ubique in LecniciLetnica w pow. Zielona Góra. Item ubique in KoepnuciKoperno w pow. Krosno Odrzańskie. Item per StobravamRzeka Stobrawa fluvium usque in Odrizam. Preterea attinent Lubus ista loca castrorum sita infra terminos prenotatos ChynezKiniec, niem.: Kienitz, w średniowieczu ośrodek Ziemii Kinieckiej (terra Chinz) na lewym brzegu rz. Odry et terra que attinet KosterinKostrzyn cum tota terra attinente, delude TorumMiejscowość niezidentyfikowana k. Kostrzyna, delude PonzinMiejscowość niezidentyfikowana k. Kostrzyna, delude BucoweMiejscowość niezidentyfikowana k. Kostrzyna, deinde PlatkouMiejscowość niezidentyfikowana k. Kostrzyna. Quod si tempore procedente veraciter fuerit intellectum, quod alicubi sint termini largiores quam in hoc privilegio sit expressum, de illis de communi consensu et consilio intromittere nos debemus et inter nos eque dividere, sicut alia sunt divisa. Ut antem hec omnia que in presentibus sunt expressa tam a nobis et nostris heredibus quam ab archiepiscopo et suis suecessoribus perpetuo bona fide serventur, data fide promisimus et inravimus nos sibi et ipse nobis, insuper presens scriptum munivimus nostri appensione sigilli. Insuper testes sunt venerabiles patres abbas de Nyenborch et abbas de Monte, Albertus de WernigherodeWernigerode, miasto w Saksonii – Anhalt (D), Magdeborgensis ecclesie prepositus, Rudolphus de Dyngelstede decanus, et prepositus Ropertus de QuerenvordeQuferfurt, miasto w Saksonii – Anhalt (D), layci autem illustris homo Burchardus Magdeburgensis burgravius, et nobiles homines comes Albertus de Ravenswald, Otto de Hademersleve, Waltherus de Arnestein, comes Ludolphns iuvenis de Halremunt, Waltherus de Barbey, Hermannus de Werberch, Wernerus de Dobyn et Gerehardus domicellus de Querenvorde, ministeriales Vulradus de Indagine, Wydego de CamenzKamenz (Górne Łużyce), Henricus de Alissleve dapifer curie Magdeburgensis, Otto de GodebuzCottbus, Chociebuż (Dolne Łużyce), Gerhardus et Hermannus fratres de Wederden, Richardus de Damis, Henricus et Johannes fratres de Gatersleve, Ericus de Borch, Erenfridus de Gyvekensteyn, Olricus Boc advocatus de Beiger Nyenburch, Richardus domicellus de Czerwist, Rodolphus de Neminc et alii quam plures milites et servi.
Datum Legenitz, anno gracie M.ºCC.ºXLVIIII.º, XII kal. Maii.
Lehns- und Besitzurkunden Schlesiens und seine einzelne Fürstenthümer im Mittelalter. Herausgegeben von Dr. C. Grünhagen und Dr. H. Markgraf. Erster Theil. Leipzig 1881.